Του καπτ. Γιώργου Γεωργούλη
Σε μια ακόμη ένδειξη των δραματικών κλιματικών αλλαγών στην Αρκτική, δύο μεγάλα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων έπλευσαν για πρώτη φορά μόλις 750 ν.μ. από τον Βόρειο Πόλο, συνδέοντας κινεζικά λιμάνια με την Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας.
Οι διαχειρίστριες εταιρείες και των δύο πλοίων εδρεύουν στην Κίνα και στο Χονγκ Κονγκ. Με εξαίρεση το δοκιμαστικό ταξίδι του Venta Maersk του δανέζικου ομίλου Maersk το 2018, τα κινεζικά πλοία κυριαρχούν στις μεταφορές με πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στην Αρκτική.
Το Flying Fish 1, ένα πλοίο τύπου Panamax μήκους 294 μέτρων, που διαχειρίζεται η εταιρεία EZ Safetrans Logistics με έδρα το Χονγκ Κονγκ, απέπλευσε από την Αγία Πετρούπολη στις 3 Σεπτεμβρίου και μια εβδομάδα αργότερα εισήλθε στο Βόρειο Θαλάσσιο Πέρασμα, κοντά στο βόρειο τμήμα της Νόβαγια Ζεμλιά. Σύντομα συναντήθηκε με άλλο κινεζικό πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, σηματοδοτώντας την πρώτη συνάντηση δύο μεγάλων πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στην Αρκτική. Μία εβδομάδα νωρίτερα, το NewNew Star, αντίστοιχο του Flying Fish 1, είχε καταγραφεί ως το μεγαλύτερο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στην Αρκτική, προτού ξεπεραστεί από το Flying Fish 1 λίγες ημέρες αργότερα. Το NewNew Star μετέφερε έως και 3.534 TEUs από το λιμάνι Νάνσα της Κίνας στην Αγία Πετρούπολη.
Μέχρι το καλοκαίρι του 2024, μόνο μικρότερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, με χωρητικότητα περίπου 1.500-2.000 TEUs, είχαν επιχειρήσει την παράκαμψη μέσω της Αρκτικής. Ωστόσο, τους τελευταίους τρεις μήνες, αρκετά μεγαλύτερα πλοία τύπου feeder έχουν καθιερώσει μια εποχιακή τακτική γραμμή μεταξύ των λιμανιών της Κίνας, του Αρχάγγελσκ και της Αγίας Πετρούπολης.
Το Flying Fish 1 κατάφερε να διατηρήσει ταχύτητα 16 κόμβων καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής, γεγονός που αντανακλά τις δραματικές αλλαγές στις εκτάσεις πάγου της Αρκτικής τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Το πλοίο συνέχισε το ταξίδι του μέσω της Θάλασσας Λάπτεφ και της Ανατολικής Σιβηρίας, αποφεύγοντας τους λιγοστούς πάγους που είχαν απομείνει κοντά στη νήσο Βράνγκελ προς το τέλος του καλοκαιριού. Στις 17 Σεπτεμβρίου, μόλις έξι ημέρες μετά την είσοδό του στη ρωσική Αρκτική, το πλοίο εξήλθε από το πέρασμα μέσω του στενού Bering κοντά στην Αλάσκα, χωρίς να χρειαστεί βοήθεια από παγοθραυστικό.
Το συνολικό ταξίδι από τη Βαλτική Θάλασσα μέχρι τη Σαγκάη ήταν περίπου 8.000 ν.μ., δηλαδή περίπου 4.000 ν.μ. συντομότερο από τη συμβατική διαδρομή μέσω της διώρυγας του Σουέζ. Λόγω της αστάθειας στην Ερυθρά Θάλασσα, τα περισσότερα πλοία σήμερα επιλέγουν την παράκαμψη γύρω από τη Νότια Αφρική, η οποία προσθέτει επιπλέον 4.000 ν.μ. στη συνήθη διαδρομή προς την Ασία.
Προς το παρόν, οι υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών μεταξύ Ευρώπης και Ασίας μέσω του Βορρά παραμένουν περιορισμένες σε ένα καλοκαιρινό διάστημα 3-4 μηνών, αλλά καθώς οι θαλάσσιοι πάγοι υποχωρούν νωρίτερα το καλοκαίρι και επιστρέφουν αργότερα το χειμώνα, περισσότερες εταιρείες θα στραφούν σίγουρα προς την Αρκτική ως εναλλακτική λύση.
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε στο Τεύχος Οκτωβρίου 2024 των Ναυτικών Χρονικών.
Μπορείτε να αποκτήσετε το Τεύχος Οκτωβρίου πατώντας εδώ.
