Mind (and then close) the gap
Αγαπητοί επισκέπτες της ιστοσελίδας isalos.net,
Πριν από έναν χρόνο, πάλι με αφορμή την παγκόσμια ημέρα για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, συζητούσαμε για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην εργασία.
Το 2025 επικεντρώνεται στις επιπτώσεις της ψηφιακής μετάβασης και της τεχνητής νοημοσύνης (AI) στην ασφάλεια και στην υγεία των εργαζομένων. Σε κάθε περίπτωση, κάθε παγκόσμια ημέρα είναι μια ευκαιρία για να δούμε πού βρισκόμαστε και πώς μπορούμε να βελτιωθούμε.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές βελτιώσεις στις ανέσεις που προσφέρονται στους ναυτικούς όλων των βαθμίδων, στοχεύοντας στη μείωση των ψυχο-κοινωνικών κινδύνων. Οι ναυτικοί μας έχουν περισσότερες δυνατότητες ψυχαγωγίας, άσκησης επιμόρφωσης και επικοινωνίας. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι στους βασικούς δείκτες ασφάλειας όχι μόνο δεν υπάρχει ουσιαστική πρόοδος, αλλά ίσως και χειροτέρευση σε κάποιες περιπτώσεις.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Ναυτιλία (European Maritime Safety Agency – EMSA), που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2024, το 2023 καταγράφηκαν 2.676 ατυχήματα με την εμπλοκή 2.896 πλοίων. 743 από αυτά ήταν σοβαρά και 45 πολύ σοβαρά. 809 ναυτικοί τραυματίστηκαν και 29 έχασαν τη ζωή τους. Τα στοιχεία αφορούν μόνο πλοία που ταξιδεύουν με σημαία χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή περιστατικά που συνέβησαν εντός των χωρικών υδάτων της ΕΕ.
Η τεχνητή νοημοσύνη στην ασφάλεια θα πρέπει να σημαίνει αξιοποίηση τεχνολογιών, όπως προηγμένα ρομπότ, μηχανική μάθηση, εξωσκελετοί, μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAVs), διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) αλλά και αξιοποίηση της εικονικής-επαυξημένης πραγματικότητας στη συνεχή κατάρτιση και επανεκπαίδευση.
Ενώ συχνά ακούμε για τον ανθρώπινο παράγοντα ως βασική αιτία πρόκλησης ατυχημάτων, δεν βλέπουμε πολλές ναυτιλιακές εταιρείες να επιλέγουν να πιστοποιήσουν το σύστημα διαχείρισης Υγείας & Ασφάλειας σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO 45001.
Η εφαρμογή τέτοιων συστημάτων θα βοηθήσει ουσιαστικά σε δύο παράγοντες που σχετίζονται με το ανθρώπινο λάθος. Ο πρώτος έχει να κάνει με την ουσιαστική συμμετοχή των ίδιων των εργαζομένων στην επιλογή του εξοπλισμού, στην ενημέρωση για τους κινδύνους αλλά και στην αλλαγή συμπεριφοράς και τελικά στη συνυπευθυνότητα. Ο δεύτερος παράγοντας έχει να κάνει με τον ουσιαστικότερο έλεγχο των εξωτερικών συνεργατών-εργολάβων (riding crew), δηλαδή αυτών που αναλαμβάνουν σύνθετες τεχνικές εργασίες εν πλω (π.χ. ballast water tanks maintenance, safety audits, etc).
Από το 2022 έως σήμερα είχα τη χαρά να συμμετάσχω σε 12 events «Επιλέγω Ναυτιλία», που διοργανώνονται από την isalos.net σε συνεργασία με τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού. Σε αυτές τις ημερίδες βλέπω την αγωνία των υποψήφιων αξιωματικών για το ξεκίνημα της καριέρας τους. Θα ήθελα, αντί επιλόγου, να απευθύνω μια φιλική συμβουλή στους σπουδαστές: Μαζί με τα σημαντικά ερωτήματα που απευθύνετε στους εκπροσώπους των ναυτιλιακών εταιρειών (πόσα πλοία, τι τύπου, με ποια σημαία, κ.λπ.), αφιερώστε λίγο χρόνο ώστε να μάθετε για τις πολιτικές ασφαλείας, τον εξοπλισμό και τις δυνατότητες εκπαίδευσης. Γιατί στο τέλος της ημέρας αυτά θα κάνουν τις εταιρίες καλύτερες και τους ναυτικούς πιο σίγουρους για τις επιλογές τους.
Καλά ταξίδια
Θεόφιλος Κουρούνης*
* Ο κ. Θεόφιλος Κουρούνης είναι Χημικός Μηχανικός MSc, Εκπαιδευτής και Σύμβουλος σε θέματα HSQE. Από το 2020 συνεργάζεται με την εταιρεία ΒΑΝΟΣ ΑΕ ως Business Development Manager.
Περισσότερες πληροφορίες για την εταιρεία ΒΑΝΟΣ ΑΕ μπορείτε να βρείτε εδώ.